Volksrepubliek China

 

China, voluit Volksrepubliek China (Traditioneel Chinees: 中華人民共和國; Vereenvoudigd Chinees: 中华人民共和国; pinyin: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó), is een land in Oost-Azië waarvan de hoofdstad Peking is. China oefent het gezag uit over 22 provincies (sheng), 5 autonome regio's, 4 stadsprovincies en 2 Speciale Bestuurlijke Regio's.

China kent een divers landschap, met de Tian Shan en de Himalaya als het hoogste gebergte ter wereld in het zuidwesten, de Taklamakan- en de Gobi-woestijnen in het noorden en de subtropische regenwouden in het zuiden aan de grens met Vietnam en Laos. Het territorium wordt in het noorden begrensd door Mongolië enRusland, in het oosten door Noord-Korea, en in het westen door Afghanistan, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistanen Pakistan. In het zuiden zijn India, Nepal, Bhutan, Myanmar, Laos en Vietnam de buren. Daarnaast heeft China een kustlijn van 6400 km aan het oosten en zuiden die grenst aan de Gele Zee, de Oost-Chinese Zee en de Zuid-Chinese Zee.

Met een bevolking van 1.349.585.838 (2013) is het qua inwoners het grootste land (voor India) en met een oppervlakte van 9.596.961 km² is het land vierde qua oppervlakte (na Rusland, Canada en de Verenigde Staten.

China is een van de vroegste centra van beschaving en werd vrij vroeg in de wereldgeschiedenis een groot verenigd land met een geavanceerde cultuur op het vlak van kunst en wetenschap. In 221 v.Chr kwam de eerste keizer, Qin Shi Huangdi, aan de macht die het land verenigde na eeuwen van onrust en het Terracottaleger en de Chinese Muur achterliet. In 1911 werd de Republiek China uitgeroepen, in 1949 wonnen de communisten onder leiding van Mao Zedong de burgeroorlog en werd het land communistisch.

 

Taal

In China worden meerdere talen en dialecten gesproken. Alleen al in de provincie Fujian worden 108 dialecten gesproken. Mandarijn-Chinees (de basis van de nationale taal van China) wordt het meest gesproken, door de Han-Chinezen, een taalkundig homogene groep in het noorden. In het zuiden worden Kantonees,Wu, Hakka, Tibetaans en veel andere talen/dialecten gesproken. Kantonees komt het meeste voor in zuidelijk China. Zie ook: Chinese talen.

De geschreven taal is universeel; de Chinese ideografen (of karakters) zijn gemeenschappelijk voor alle dialecten, de uitspraak is echter verschillend

 

Religie

 

De grondwet van de Volksrepubliek China voorziet in godsdienstvrijheid, maar godsdienstbeoefening wordt niet aangemoedigd. China heeft vijf officieel door de staat erkende religies: boeddhisme, taoïsme, islam, katholicisme enprotestantisme.

Traditioneel werden het confucianisme, boeddhisme, taoïsme en de voorouderverering uitgeoefend. Deze godsdiensten hebben een heropleving ervaren na de dood van Mao Zedong, waarbij een eind kwam aan de strenge vorm van het communisme.

Er is een relatief kleine maar groeiende christelijke minderheid. China maakte in de 7e eeuw voor het eerst kennis met hetchristendom onder de vorm van het nestorianisme. Eind 13e eeuw verkondigden franciscanen het katholieke geloof (zieKatholicisme in China). Sinds de machtsovername in 1949 tracht het communistische regime vruchteloos de Katholieke Kerk los te weken van Rome. Voor de grote minderheid van katholieke Chinezen werd in 1957 de staatskerk 'Chinese Katholieke Patriottische Vereniging' opgericht. Tijdens de Culturele Revolutie (begonnen in 1966) werd ook deze communistisch gecontroleerde organisatie verboden (tot het eind van de jaren 1970) en werden vele kerkgebouwen geplunderd en vernield. De laatste jaren zijn er vele confrontaties tussen de Chinese overheid en godsdienstige groepen, voornamelijk christenen, geweest. Enkele niet-geregistreerde christelijke kerken (Ondergrondse Katholieke Kerk in China) en traditionele sekten zijn verboden, sommige leiders van dergelijke groepen zijnveroordeeld tot de dood.

De islam wordt voornamelijk in het westen beleden. Orthodox-islamitische praktijken worden onderdrukt, of op zijn minst ontmoedigd, uit vrees dat zij een voedingsbodem voor separatisten uit de moslimminderheid kunnen zijn. In 1999 verbood de overheid de Falun Gong. Vele Falun Gongaanhangers worden vervolgd.

Uit een onderzoek in veertig Chinese steden in 2008 blijkt dat 12% van de huishoudens een altaar met voorouderplanken heeft, 11,5% een altaar van Mao Zedongheeft, 9,9% een boeddhistisch altaar heeft, 9,3% een altaar van Caishen heeft en 8,8% een altaar van Tudigong heeft.

 

 Chinees nieuwjaar

Het bekendste feest in China is het Chinees nieuwjaar. Tijdens dit feest dragen dansers een lange draak door de straten, met veel vuurwerk, bedoeld om boze geesten te verjagen. De Chinese feesten zijn meestal verbonden met de landbouw en jaargetijden. Het Nieuwjaar wordt gevierd op de eerste dag van de "maanmaand" daarom is de datum steeds anders, maar wel tussen 21 januari en 20 februari.

 

Bestuursstructuur

De Volksrepubliek China bestaat officieel uit 23 provincies, waarvan er 22 liggen op het vasteland. De status van Taiwan, de 23e provincie, blijft internationaal omstreden. De hoofdstad Peking heeft, evenals de steden Chongqing, Shanghai enTianjin, de status van direct bestuurde stad en staat daarmee bestuurlijk op hetzelfde niveau als de provincies.

Verder bestaat de Volksrepubliek uit vijf autonome regio's: Tibet (bezet in 1950, autonome regio sinds 1965), Binnen-Mongolië, Ningxia Hui, Guangxi Zhuang en Sinkiang. De autonomie van deze gebieden is betrekkelijk en heeft vooral betrekking op gelijkberechtiging van het gebruik van de taal van de betreffende minderheid. Besluiten genomen door de autonome regeringen kunnen worden gecorrigeerd of worden teruggedraaid door het Permanente Comité van het Nationaal Volkscongres. Bestuurlijk gezien staan de autonome gebieden op hetzelfde niveau als de provincies.

Hongkong is sinds 1997 een Speciale Bestuurlijke Regio van China, nadat het tussen 1842 en 1997 onderdeel was vanGroot-Brittannië. Door deze status heeft de voormalige kolonie veel van haar zelfstandige karakter behouden. Ook Macau is, sinds de Portugees-Chinese overdracht in 1999, een Speciale Bestuurlijke Regio. Eenzelfde status wordt ook Taiwan (in de ogen van de Chinese overheid een afvallige provincie) aangeboden door de Chinese overheid mocht het zich vrijwillig weer bij China aansluiten.Ook de Speciale Bestuurlijke regio's staan bestuurlijk gezien op hetzelfde niveau als de provincies.

 

Politieke partijen

De machtigste partij van de Volksrepubliek China is de Chinese Communistische Partij (CCP). De partij telt 63 miljoen leden. De partij domineert en controleert de Chinese maatschappij. De macht van de Communistische Partij is vastgelegd in de Chinese grondwet.

De organen van de CCP:

• Het partijcongres, het machtigste orgaan van de partij dat eenmaal per 5 jaar bijeenkomt;
• Het door het partijcongres gekozen Centraal Comité dat zelden bijeenkomt en het Politbureau dat eveneens zelden vergadert;
• Het Secretariaat dat bestaat uit de secretarissen van het Centraal Comité en dat o.a. over de promoties en degradaties van partijleden en de partijorganen controleert;
• Het machtige, uit de leden van het Politbureau gekozen Permanente Comité van de Chinese Communistische Partij. Dit orgaan is hét machtsorgaan van China en komt wekelijks bijeen;
• De Centrale Militaire Commissie. Omdat de militairen zo'n belangrijke rol hebben gespeeld bij de totstandkoming van de volksrepubliek in 1949, hebben zij een eigen invloedrijke commissie in de partij. De Centrale Militaire Commissie is naast het Permanente Comité het machtigste orgaan van de CCP.

Naast de Chinese Communistische Partij telt de Volksrepubliek China nog acht partijen:

1. Revolutionaire Comité van de Chinese Kuomintang（民革）
2. China Democratische Unie（民盟）
3. China Democratische Nationale Opbouworganisatie（民建）
4. China Associatie voor het Bekendmaken van Democratie（民进）
5. Chinese Democratische Partij van Boeren en Arbeiders（农工党）
6. China Zhi Gongpartij（致公党）
7. Jiusan Sociëteit
8. Taiwan Minzhu Zizhi Tongmeng（台盟）

De Chinese Democratische Partij is illegaal, maar wel actief.

In Hongkong zijn nog tal van andere partijen actief. Deze partijen zijn erkend door de Chinese overheid en als zodanig legaal

 

Economie

Hoewel China nog een land in ontwikkeling is met een vrij laag inkomen per hoofd van de bevolking, heeft het een enorme economische groei ervaren sinds de jaren zeventig. Dit is voor een groot deel het resultaat van een economisch liberaliseringsbeleid. Het BBP is tussen 1978 en 1998 met 400% gestegen en de buitenlandse investeringen groeiden enorm tijdens de jaren negentig. De uitdaging van China in de 21e eeuw zal zijn het hoogst gecentraliseerd politiek systeem met een steeds gedecentraliseerder economisch systeem in evenwicht te brengen.

De landbouw is veruit de belangrijkste sector: meer dan de helft van de Chinezen werkt in deze sector. Toch beperkt de landbouwgrond zich tot circa 10% van het totale Chinese landoppervlak, mede als gevolg van het ruwe, hoge terrein en grote dorre gebieden, vooral in het westen en noorden. Sinds de jaren zeventig heeft China de landbouw gedecollectiviseerd, hetgeen een enorme productiegroei heeft opgeleverd. Zelfs met deze verbeteringen vertegenwoordigt de landbouw slechts 20% van het bruto nationaal product van de natie. Ondanks aanvankelijke stijging van de inkomens van landbouwers in de vroege jaren tachtig hebben de belastingen en de prijzen het landbouwberoep minder aantrekkelijk gemaakt.

China is de grootste rijst- en tarweteler van de wereld en een belangrijke producent van sorghum, gierst, gerst, pinda's, graan, sojabonen en aardappels. China is verder de grootste producent van katoen en tabak en is een belangrijke producent van oliezaad, zijde, thee, ramee, jute, hennep, suikerriet en suikerbieten. Dewijnbouw neemt enorm toe. Anno 2009 staat het land nummer 7 op de wereldranglijst van wijnproducenten.

In 2009 is China de grootste verbruiker van energie geworden. In dat jaar werd 2.252 miljoen ton olie equivalent aan energie verbruikt in de vorm van steenkool,aardolie, aardgas, kernenergie en overige energiebronnen. De Verenigde Staten verbruikte in datzelfde jaar 2.170 miljoen ton. De enorme bevolking en snelle economische groei heeft het Chinese energieverbruik sterk doen stijgen.[13] Het energieverbruik per hoofd van de Chinese bevolking is ongeveer 1,7 ton olie equivalent op jaarbasis, wat nog relatief laag is: voor de Verenigde Staten ligt ditzelfde getal namelijk op 6,9 ton..

China is een van de belangrijkste mineraalproducerende landen van de wereld. De steenkool is het overvloedigste mineraal, waardoor China ook de grootste steenkoolproducent van de wereld is. Daar tegenover staat dat China ook het land is dat de grootste investeringen doet op het gebied van groene energie met 35 miljard dollar per jaar, op nummer twee staat de VS, die op ruime afstand volgt.

Belangrijke uitvoermineralen van China zijn wolframiet, antimonium, tin,magnesium, molybdeen, kwik, mangaan, bariet en zout.

In China zijn Speciale Economische Zones sinds de jaren 70 opgericht, waar meer vrijheid van handel is, om zo buitenlandse investeerders te trekken.

Volgens de Financial Times Global 500 behoren drie Chinese bedrijven tot de tien meest waardevolle ondernemingen (naarmarktkapitalisatie) ter wereld, dit zijn PetroChina, de Industrial and Commercial Bank of China en de China Construction

 

Armoede

Ondanks de grote economische vooruitgang leeft nog steeds een deel van de bevolking in grote armoede. Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in de Volksrepubliek China 2,8% van de bevolking onder de armoedegrens, vergelijkbaar met bijna veertig miljoen mensen.[15] Deze armoede concentreert zich hoofdzakelijk op het platteland.

De overheid tracht met het China Western Development-programma meer werkgelegenheid vanuit het oosten naar het binnenland te verplaatsen. Hiertoe worden grote investeringen gedaan in de infrastructuur, onder meer in het opzetten van luchthavens, snelwegen en elektriciteitscentrales. Daarnaast worden ook investeringen door (buitenlandse) bedrijven aangemoedigd, die tegenwoordig ook fabrieken in steden als Chongqing en Chengdu opzetten

 

Transport

Sinds de jaren 90 wordt in het kader van de economische ontwikkeling enorm veel geïnvesteerd in de infrastructuur. Zo had China in 2008 het op een na grootste autosnelwegennet en het grootste hogesnelheidstreinennetwerk ter wereld. In China worden sinds kort ook de meeste auto's verkocht, hoewel dat vooral veroorzaakt werd door het instorten van de verkopen in de Verenigde Staten.

Ook het binnenlandse netwerk van luchthavens heeft niet stilgezeten in de afgelopen decennia. Anno 2007 waren er in China ongeveer 500 vliegvelden. Vanwege verscheidene ongelukken met vliegtuigen in de jaren 90 zag de overheid zich genoodzaakt om luchtvaart veiliger te maken. De meeste Chinese luchtvaartmaatschappijen hebben tegenwoordig door die investeringen een jonge vloot van Westerse makelij. In de afgelopen jaren hebben zich dan ook relatief weinig ongelukken en incidenten voor gedaan. Air China, China Eastern Airlines en China Southern Airlines verzorgen de meeste internationale vluchten.

Voor het vervoer binnen de steden wordt veel gebruikgemaakt van de metro, die momenteel aanwezig is in Changchun, Dalian, Hongkong, Kanton Nanking,Peking, Shanghai, Shenyang, Shenzhen, Tianjin, Chongqing en Wuhan. De metro van Shanghai is met een lengte van 420 kilometer de langste ter wereld. Op korte termijn zullen er nog ongeveer tien steden aan het lijstje toegevoegd kunnen worden, op de lange termijn streeft men naar metro's in 87 steden.

Shanghai heeft tevens als eerste stad ter wereld een magneetzweeftrein in dienst, die tussen de internationale luchthaven en het stadscentrum rijdt.

 

Eten en drinken

Thee speelt in heel China een belangrijke rol. Thee heeft veel positieve eigenschappen voor de gezondheid. In Peking bevinden zich veel theehuizen, waar verschillende soorten thee kunnen worden gedronken, op de traditionele manier bereid.

In Peking worden de gerechten bereid volgens de Mandarijnse keuken. Pekingeend is een lokaal beroemd gerecht, dat inmiddels over de gehele wereld in Chinese restaurants kan worden gegeten. Een ander bekend gerecht is het Manhan Quanxi ("Mantsjoe-Han-chinees banket"), wat een traditioneel banket is van de Mantsjoekeizers van de Qing-dynastie; ook tegenwoordig blijft het copieus (en zeer prijzig).